ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΟ ΨΥΧΟΔΡΑΜΑ

Το Kέντρο Eλληνικού Ψυχοδράματος και Κοινωνιοδράματος ξεκινά πρόγραμμα εκπαίδευσης στο ψυχόδραμα & στο κοινωνιόδραμα. Οι σημερινές εποχές χαρακτηρίζονται από εγγενείς δυσκολίες στον τομέα τον ανθρώπινων σχέσεων, στο τομέα της επικοινωνίας, στο τομέα της οικολογικής συνείδησης, δημιουργούν βαθιά υπαρξιακά ελλείμματα και φέρνουν τον σημερινό άνθρωπο σε καταστάσεις απόγνωσης και απελπισίας. Ακόμη ο οικονομικός αναγωγισμός, η χρηματιστήριο-οικονομική αγυρτεία καθώς και το έλλειμμα πολιτικής, επιδεινώνουν την παραπάνω κατάσταση.

Η ψυχική ζωή του σημερινού ανθρώπου λόγω τις κοινωνικοοικονομικής αλλά και της πολιτισμικής κρίσης που βιώνει συναντά πολλαπλές και σύνθετες δυσκολίες, βιώνει μια εσωτερική ‘‘εξορία’’ και ένα αίσθημα απομάκρυνσης από την ουσία του εαυτού. Αντιμετωπίζει έναν καταιγισμό πληροφορίας που αδυνατεί να επεξεργαστεί και αναγκάζεται να βυθιστεί στην μοναξιά, στην θλίψη και στην ανημποριά. Υφίσταται πολλαπλές εξαρτηματικές διεργασίες (ουσίες, αλκοόλ, διαδίκτυο, τηλεόραση, διατροφικές υπερβολές κα.) οι οποίες τον καθηλώνουν στην αδράνεια και στην παθητικότητα.

Ο τομέας ψυχοθεραπείας στην Ελλάδα σήμερα εμφανίζει πολλαπλά προβλήματα. Είναι κατακερματισμένος, ασύνδετος, χωρίς κανόνες και χωρίς την εποπτεία της πολιτείας μέσα από ένα εθνικό μητρώο ψυχοθεραπευτών. Ως αποτέλεσμα, και η εκπαίδευση στη ψυχοθεραπεία εμφανίζει ανάλογα προβλήματα. Υπάρχουν πολλές ψυχοθεραπευτικές σχολές με αμφιλεγόμενα προγράμματα.

Το Ψυχόδραμα του Morenο, παρά του ότι εμφανίζεται μαζί με την ψυχανάλυση του Freud στον Μεσοπόλεμο(δεκαετία ΄20) δεν έχει μέχρι σήμερα την ίδια απήχηση. Ίσως γιατί τον προηγούμενο αιώνα κυριαρχούσε το ‘‘αφήγημα’’ και το ‘‘ιδεολόγημα’’, βασικά στοιχεία της ψυχανάλυσης, έναντι του βιώματος, βασικό στοιχείο του ψυχοδράματος. Οι σημερινές εποχές όπου το βίωμα παίζει πρωτεύουσα σημασία, το ψυχόδραμα κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος. Στην Ελλάδα δεν έχει την ανάπτυξη που θα μπορούσε να έχει. Πολλές φορές χρησιμοποιείται σαν εργαλείο για άλλες ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις.

Σήμερα το Κέντρο Ελληνικού Ψυχοδράματος και Κοινωνιοδράματος προτείνει μια εκπαίδευση στο Ψυχόδραμα με εναλλακτικά καινοτόμα και ευέλικτα χαρακτηριστικά. Βασίζεται στην βιωματική εκπαίδευση και δεν έχει σχέση με την ακαδημαϊκή λειτουργία/δομή. Ο κάθε εκπαιδευόμενος μπορεί να ξεκινήσει την εκπαίδευση στο Ψυχόδραμα όποτε αυτός αποφασίσει, σε οποιαδήποτε μέρος της Ελλάδος βρίσκεται και να καθορίσει τον ρυθμό εκπαίδευσής του.

Οι βασικές εκπαιδευτικές ενότητες που θα περιλαμβάνει η Εκπαίδευση ενδεικτικά είναι:

Θεωρία Ψυχοδράματος, Θεωρία Κοινωνιοδράματος, Κοινωνική Ψυχολογία , Κοινωνική και Κοινοτική Ψυχιατρική, Κριτική Ψυχολογία, Ανθρωπολογικό Θέατρο, Σωματικό Θέατρο, Πολιτικό ή ‘‘Φτωχό’’ Θέατρο , Αρχαίο Ελληνικό Δράμα, Ψυχοθεραπεία και Τέχνη

Η βιωματική εκπαίδευση στο Ψυχόδραμα θα είναι Τριετής συν ένα χρόνο πρακτικής σε ψυχοδραματικές ομάδες εποπτείας (1.400 ώρες εκπαίδευσης) και περιλαμβάνει: Συμμετοχή σε μικρούς μαραθώνιους ψυχοδράματος, Ημέρες μελέτης , Εξαμηνιαίες εργασίες, Τεστ αυτοαξιολόγησης , Διπλωματική εργασία, Συμμετοχή σε συνέδρια ψυχοδράματος.

Η εκπαίδευση στο Ψυχόδραμα απευθύνεται σε επαγγελματίες ψυχικής υγείας, εκπαιδευτικούς, ανθρώπους του θεάτρου και της τέχνης που επιθυμούν να εμβαθύνουν στο ψυχόδραμα για να το αξιοποιήσουν ως επαγγελματική δεξιότητα. Απευθύνεται ακόμη σε οποιονδήποτε που επιθυμεί να εμβαθύνει με σκοπό την προσωπική του ανάπτυξη. Η ολοκλήρωση της εκπαίδευσης, ωστόσο, δεν συνιστά άδεια ασκήσεως επαγγέλματος.

Το Κέντρο Ελληνικού Ψυχοδράματος φιλοδοξεί μέσα από αυτούς τους κύκλους εκπαίδευσης να εμβαθύνει στην ψυχοδραματική ιδεολογία, να επιμείνει στην εκπαιδευτική ευθύνη των συμμετεχόντων, να αναδείξει μια ψυχοθεραπευτική κουλτούρα, να προωθήσει διεπιστημονικές προσεγγίσεις και να διασφαλίσει χαμηλό οικονομικό κόστος εκπαίδευσης. Είμαστε βέβαιοι ότι αυτή η εκπαιδευτική εμπειρία εντάσσεται σε μια ολιστική στάση ζωής με ψυχοκοινωνικό και οικολογικό αποτύπωμα.

 

Επιστημονικά Υπεύθυνος: Λιοδάκης Αντώνης Ψυχίατρος –Ψυχοδραματιστής

Πληροφορίες/ Γραμματεία:

Ερασμία Μπουλιτσάκη: 6977606788

Νεκτάριος Πατσαδάκης: 6940869691

 

ΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ

Η βιωματική εκπαίδευση στο Ψυχόδραμα θα είναι τριετής, συν ένα έτος πρακτικής σε ψυχοδραματικές ομάδες εποπτείας (1.400 ώρες εκπαίδευσης) . Τα έτη των σπουδών δεν αποτελούν ακαδημαϊκά έτη: η έναρξη και η διάρκειά τους επιλέγονται από τον εκπαιδευόμενο και τους προσωπικούς του ρυθμούς. Οι εκπαιδευτικές ενότητες ενδεικτικά είναι:

• Θεωρία Ψυχοδράματος

• Θεωρία Κοινωνιοδράματος

• Κοινωνική Ψυχολογία

• Κοινωνική και Κοινοτική Ψυχιατρική

• Κριτική Ψυχολογία

• Ανθρωπολογικό Θέατρο

• Σωματικό Θέατρο

• Πολιτικό ή ‘‘Φτωχό’’ Θέατρο

• Αρχαίο Ελληνικό Δράμα

• Ψυχοθεραπεία και Τέχνη

• Η βασική βιβλιογραφία πάνω σε αυτές τις ενότητες είναι αναρτημένη στη Βιβλιογραφία . Ο εκπαιδευόμενος αναλαμβάνει, σε συνεργασία με τη Γραμματεία του Κέντρου Ψυχοδράματος, να αποκτήσει τα βασικά βιβλία που προτείνονται. Τα βιβλία που δεν υπάρχουν παραχωρούνται από το Κέντρο.

Η εκπαίδευση, ανά έτος, περιλαμβάνει:

• Συμμετοχή σε 10 Μαραθωνίους Ψυχοδράματος (διήμερα), στα οποία θα συμμετέχουν εκπαιδευόμενοι από διάφορα έτη σπουδών, αλλά και μη εκπαιδευόμενοι.

• Το καλοκαιρινό Σεμινάριο «Ψυχόδραμα και Οικολογία» στη Γαύδο ισοδυναμεί με 2 μαραθωνίους.

• Οι εκπαιδευόμενοι που έχουν συμμετάσχει στο παρελθόν σε περισσότερους από 10 μαραθωνίους, θεωρείται ότι έχουν καλύψει ήδη τους 5 μαραθωνίους του πρώτου έτους σπουδών.

• Οι εκπαιδευόμενοι που έχουν συμμετάσχει στο παρελθόν σε μαραθωνίους περισσότερους από 5 αλλά λιγότερους από 10, θεωρείται ότι έχουν καλύψει ήδη τους 2 μαραθωνίους του πρώτου έτους σπουδών.

• Συμμετοχή σε 8 Ημέρες Μελέτης. Οι Ημέρες Μελέτης αποτελούνται από 4 εκπαιδευτικά τρίωρα (ενδεικτικά: 9πμ.-12μμ., 12μμ.-3μμ., 3-6μμ., 6-9μμ.). Τα 2 από τα 4 τρίωρα θα είναι αφιερωμένα στη Θεωρία Ψυχοδράματος και Κοινωνιοδράματος και τα 2 θα είναι αφιερωμένα σε 2 από τις υπόλοιπες ενότητες (θα ορίζονται κάθε φορά). Το ζητούμενο της εκπαίδευσης είναι να αναλάβει ο σπουδαστής την εκπαιδευτική του ευθύνη, και ως εκ τούτου στις Ημέρες αυτές δεν διδάσκεται ύλη, λύνονται δύσκολες ερωτήσεις, συζητώνται δύσκολα εννοιολογικά θέματα (πχ. Διπλός καθρέφτης, θεωρία σκηνής, η κάθαρση στο ψυχόδραμα).

• Οι μαραθώνιοι και οι Ημέρες Μελέτης θα πραγματοποιούνται σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας, σύμφωνα με το πρόγραμμα Σεμιναρίων του Κέντρου, και θα τοποθετούνται κοντά χρονικά, ώστε να μπορούν οι εκπαιδευόμενοι να τις παρακολουθούν με άνεση

• Δύο εξαμηνιαίες Εργασίες, εκ των οποίων η μία θα αφορά τη Θεωρία Ψυχοδράματος ή Κοινωνιοδράματος και η άλλη θα αφορά κάποια από τις άλλες ενότητες, σύμφωνα με το ενδιαφέρον του εκπαιδευόμενου.

• Δύο τεστ αυτοαξιολόγησης

• Διπλωματική εργασία (μόνο για το 4ο έτος σπουδών)

• Για την ολοκλήρωση της εκπαίδευσης, απαραίτητη είναι η συμμετοχή, με παρουσίαση εργασίας, σε 2 συνέδρια ψυχοδράματος, καθ' όλη τη διάρκεια των σπουδών.

• Το 4ο έτος σπουδών περιλαμβάνει την πρακτική, κατά την οποία ο εκπαιδευόμενος αναλαμβάνει να δημιουργήσει με δική του πρωτοβουλία και να εμψυχώσει με εποπτεία 4 ομάδες ψυχοδράματος.

 

Κόστος σπουδών

1. Το κόστος των μαραθωνίων, όπως ορίζεται από το Κέντρο Ελληνικού Ψυχοδράματος και Κοινωνιοδράματος.

2. Τα έξοδα των εκπαιδευτών που θα συντονίζουν τις Ημέρες Μελέτης, επιμερίζονται στους εκπαιδευόμενους που συμμετέχουν σε κάθε Ημέρα.

3. Έξοδα Γραμματείας: 200 ευρώ/χρόνο

4. Τα προσωπικά έξοδα του εκπαιδευόμενου για τη συμμετοχή στα συνέδρια ψυχοδράματος, τα οποία τα αναλαμβάνει ο ίδιος.

 

Βιβλιογραφία

ΘΕΩΡΙΑ ΨΥΧΟΔΡΑΜΑΤΟΣ

M.Karp, P.Holmes, K.Bradshaw, Tauvon (2002). Το Ψυχόδραμα Θεωρία και Πρακτική. Μετάφραση Α. Πενταράκη. Επιμέλεια Λ.Ζωγράφου. Θεσσαλονίκη: University Studio Press.

Κ.Λέτσιος (2001). Το Ψυχόδραμα Η επιστήμη της ομάδας στην ψυχοθεραπευτική προοπτική. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.

M.G.Clayton (2012). Η Θεωρία των ρόλων στο Ψυχόδραμα Εγχειρίδιο για την ψυχοδραματική εκπαίδευση. Εισαγωγή - επιμέλεια Κ.Λέτσιος. Μετάφραση Κ.Τσερκέζη. Αθήνα: Καλλιγράφος.

Jacob Gershoni. Psychodrama in the 21st century, Clinical and Educational Applications

Marcia Karp, Paul Holmes, Kate Bradshaw Tauvon. The handbook of Psychodrama.

Peter Felix Kellermann. Focus on Psychodrama, The Therapeutic Aspects of Psychodrama

Tian Dayton, Ph.D., TEP. The Living Stage, A step by step Guide to Psychodrama, Sociometry and Experiental Group Therapy.

John Casson. Drama, Psychotherapy and Psychosis

Anne Ancelin Schutzenberger. Aie, mes aieux! 350.000 exemplaires vendus

Clark Baim, Jorge Burmeister and Manuela Maciel. Psychodrama, Advances in Theory and Practice

Anne Ancelin Schutzenberger. Le plaisir de vivre. Petit Bibliotheque Payot

ΘΕΩΡΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΟΔΡΑΜΑΤΟΣ

Ν.Σαρρής (1995). Εισαγωγή στην Κοινωνιομετρία στην Ομαδική ψυχοθεραπεία και το ψυχόδραμα. Αθήνα: Δανιά.

Κ.Ν. Μπακιρτζής (1999). Η Δυναμική της Αλληλεπίδρασης στην Επικοινωνία. Αθήνα: Gutenberg Παιδαγωγική Σειρά.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

Φ.Κοκκινάκη (2006). Κοινωνική Ψυχολογία Εισαγωγή στη μελέτη της Κοινωνικής Συμπεριφοράς. Αθήνα: τυπωθήτω Γιώργος Δαρδάνος.

S.Nettleon(2002). Κοινωνιολογία της Υγείας και της Ασθένειας. Μετάφραση Α. Βακάκη. Επιμέλεια Δ. Αγραφιώτης. Αθήνα: Τυπωθήτω. Γιώργος Δαρδανος Υγείας Κοινωνία 1.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ

Τ.Σαζ (2007). Νόμος, ελευθερία και ψυχιατρική Μια έρευνα του ρόλου των ψυχιατρικών πρακτικών στην κοινωνία. Μετάφραση Κ.Σπίγγος. Αθήνα: Αρχιπέλαγος.

ΚΡΙΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

D.Fox, I.Prilleltensky (2003). Κριτική Ψυχολογία Εισαγωγή. Επιστημονική Επιμέλεια Γ.Α. Ποταμιανός. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.

ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ

Ε.Μπάρμπα (2001). Θέατρο: Μοναξιά, δεξιοτεχνία, εξέγερση. Μετάφραση Κ.Αν.Θεμελής. Κοαν βιβλλία για το θέατρο.

Ε.Μπάρμπα (2008). Το Χάρτινο Κανό Ένας οδηγός προς τη θεατρική Ανθρωπολογία. Μετάφραση Κ.Α.Θεμελής. Αθήνα: Δωδώνη.

ΣΩΜΑΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ

Κ.Στανισλάβσκι (1980). Η Ζωή μου στην Τέχνη Τόμος Α΄. Μετάφραση Α.Νίκα. Γκόνης.

Κ.Στανισλάβσκι (1980). Η Ζωή μου στην Τέχνη Τόμος Β΄. Μετάφραση Α.Νίκα. Γκόνης.

Τ.Ρίτσαρντς (1998). Για τη Δουλεία με τον Γκροτόφσκι πάνω στις Σωματικές Δράσεις Μ’ έναν πρόλογο και το δοκίμιο «Από τη θεατρική ομάδα στην τέχνη ως όχημα» του Γιέρζυ Γκροτόφσκι . Μετάφραση Κ.Α.Θεμελής. Αθήνα Γιάννινα: Δωδώνη.

Κ.Στανισλάβσκι (2001). Ένας Ηθοποιός Δημιουργείται. Μετάφραση Α.Νίκα. Επιμέλεια Χ.Βαχλιώτη. Αθήνα: Γκόνης.

ΠΟΛΙΤΙΚΟ - «ΦΤΩΧΟ» ΘΕΑΤΡΟ (Μπρεχτ)

Άπαντα τα έργα του Μπρεχτ

ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ

Α.Β.Κοσμόπουλος, Γ.Α.Μουλαδούδης (2003). Ο Carl Rogers και η Προσωποκεντρική του Θεωρία για την Ψυχοθεραπεία και την Εκπαίδευση. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.

C.R.Rogers (2006). Το γίγνεσθαι του προσώπου Η ματιά του θεραπευτή στη ψυχοθεραπεία. Εισαγωγή P.D.Cramer, MD.Αθήνα: Ερευνητές.

Ζ.Αρχοντάκη, Δ.Φιλίππου (2003). 205 Βιωματικές Ασκήσεις για Εμψύχωση Ομάδων ψυχοθεραπείας, κοινωνικής εργασίας, εκπαίδευσης. Επιστημονικός Σύμβουλος Γ.Αστρινάκης. Αθήνα: Καστανιώτη.

C.R.Rogers, Ph.D. (1991). Ομάδες Συνάντησης αυτογνωσία- ψυχολογία των ομάδων- επικοινωνία. Μετάφραση Α.Ντούργα Εισαγωγή Π.Χήνας. Αθήνα: Δίοδος.

Νίκος Καρατζόλας, Νίκος Λαζαρίδης, Γιώργος Μαυρίδης, Μάνος Μπονάνος, Μανόλης Μωρεσόπουλος. Βιωματικές δραστηριότητες Ομαδικής και Προσωπικής Ανάπτυξης

ΑΡΧΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΔΡΑΜΑ & ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ

J. de Romilly (1997). Αρχαία Ελληνική Τραγωδία. Μετάφραση Μ.Καρδαμίτσα- Ψυχογιού. Θεώρηση Ν.Κ.Πετρόπουλος. Αθήνα: Ινστιτούτο του βιβλίου –Α.Καρδαμίτσα.

H.- D.Blume (2008). Εισαγωγή στο Αρχαίο Θέατρο. Μετάφραση Μαρία Ιατρού. Αθήνα: Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης.

P.Diel (2012). Ο Συμβολισμός στην Ελληνική Μυθολογία Πρόλογος του Gaston Bachelard. Αθήνα: Χατζηνικολή.

Κ.Κερένυϊ (2013). Η Μυθολογία των Ελλήνων. Μετάφραση Δ.Σταθοπούλου. Αθήνα: Βιβλιοπωλείον της «Εστίας» Ι.Δ.Κολλάρου & Σιας Α.Ε.

Ε.Χωρεάνθη (2005). Ιστορίες από το Αρχαίο Δράμα Ευριπίδης Η Ιφιγένεια στην Αυλαία, Ηλέκτρα, Η Ιφιγένεια στην Ταυρίδα, Ελένη . Αθήνα: Φυτράκη.

Ε.Χωρεάνθη (2005). Ιστορίες από το Αρχαίο Δράμα Ευριπίδης & Σοφοκλής Βάκχες, Άιαντας, Ιχνευτές. Αθήνα: Φυτράκη.

Ε.Χωρεάνθη (2005). Ιστορίες από το Αρχαίο Δράμα Ευριπίδης Μήδεια, Ιππόλυτος, Άλκηστη. Αθήνα: Φυτράκη.

ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗ

Ν.Τσέργας (2014).Θεραπευτικές Προσεγγίσεις μέσω της Τέχνης. Αθήνα : Τόπος.

Συστάσεις Βιβλίων:

Γ.Όιντα (2001). Ο Ακυβέρνητος Ηθοποιός. Πρόλογος Π.Μπρούκ. Αθήνα: Κοαν.

Π.Μπρούκ (2001). Νοήματα Χρόνου μια αυτοβιογραφία. Μετάφραση Ν.Χατζόπουλος Αθήνα: Κοαν.

Michel Lobrot. Ζώντας Μαζί. Η παρεμβαίνουσα μη-κατευθυντικότητα στη ζωή μας